In september 2022 spraken de sociale partners een globaal kader af over het gebruik van digitale middelen in onderwijsinstellingen. Dit kader geeft gevolg aan een Europese verplichting.
Vanuit dit globaal kader maak je lokaal afspraken met concrete invulling voor jouw school, academie of centrum over deconnectie.
Het lokaal afsprakenkader wordt uiterlijk 1 september 2023 als bijlage opgenomen bij het arbeidsreglement en school-, academie- of centrumreglement, na onderhandelingen in het lokaal comité.
Naast de verplichte thema’s vind je hier ook extra denkpistes ter inspiratie.
De afspraken rond digitale communicatiemiddelen hebben als doel deze middelen te kunnen inzetten om zowel onderwijspersoneel als leerlingen/cursisten en ouders te ontlasten, niet te belasten.
Het lokale afsprakenkader krijgt een duidelijke plaats binnen het preventieve welzijnsbeleid van je onderwijsinstelling. Het besteedt voldoende aandacht aan de impact van (de)connectiviteit op het psychosociaal welzijn, sensibiliseert over het belang van deconnectiviteit, en streeft een gezonde schoolcultuur na rond dit thema.
Digitale communicatiemiddelen worden doorgaans gebruikt door alle actoren in een onderwijsinstelling. Bij het opmaken van (het) lokale afsprakenkader(s) betrek je daarom, naast het personeel, ook alle andere betrokken actoren of hun vertegenwoordigers (leerlingen, cursisten, ouders,…).
Daarnaast zorg je ervoor dat alle actoren over voldoende informatie en kennis beschikken om de communicatiemiddelen op een correcte manier en volgens het lokale afsprakenkader te gebruiken. Hiervoor integreer je opleidingen in je professionaliseringsplan.
Voorzie ook de nodige faciliteiten zodat je personeelsleden, leerlingen en cursisten, in de onderwijsinstelling tijdens de schooluren toegang hebben tot, en gebruik kunnen maken van, de digitale communicatiemiddelen.
In het lokale afsprakenkader worden minimaal volgende thema’s opgenomen:
Op federaal niveau werd op 1 februari 22 het recht op deconnectie opgenomen in het federale ambtenarenstatuut.
Een personeelslid kan enkel worden gecontacteerd buiten de normale arbeidstijd wanneer het gaat om uitzonderlijke en onvoorziene aangelegenheden waarbij actie vereist is die niet kan wachten tot de volgende arbeidsperiode of indien hij wordt aangeduid voor een wachtdienst.
Het personeelslid mag geen nadelen ondervinden wanneer hij buiten zijn normale arbeidstijd zijn telefoon niet opneemt of werkgerelateerde berichten niet leest.
Leerkrachten en ander onderwijspersoneel hebben ‘schooltijd’ (de tijd die gewerkt wordt in de klas/school/academie/centrum).
Maar personeelsleden hebben ook tijdstippen, voor of na deze schooltijd, waarop ze geacht worden bereikbaar te zijn voor communicatie of om afspraken te maken. De verwachte bereikbaarheid in deze tijd wordt best duidelijk omschreven.
Communicatie buiten deze ‘schooltijd’ kan, wanneer er geen of minder goede afspraken zijn, conflicteren met het recht op rust- of hersteltijd.
Door de vele digitale communicatiemiddelen ontstaat er een nieuw fenomeen: technostress.
Enkele voorbeelden:
Er zijn heel wat technologische hulpmiddelen om te helpen bij deconnectie.
Betrek je DPO om te kijken of je afspraken GDPR-proof zijn.
Zie professionaliseringskansen
Na vakbondsoverleg worden de afspraken opgenomen als bijlage in de reglementen. Afspraken rond communicatie in de reglementen moeten bekeken worden of ze in de visie van het afsprakenkader passen. Is hierover overleg op niveau scholengemeenschap met als gevolg gezamenlijke afspraken?
Welke pauzes zijn er tussen (of na) de lesgeeftijd? Hoe worden deze ingevuld? In welke pauzes kan er overleg gepleegd worden? Onder welke voorwaarden?
We helpen je graag verder. Contacteer de juridische dienst voor jouw onderwijsniveau.