Een beleidsplan DKO opstellen

Bronnen voor je beleid

Je academie beschikt over heel wat bronnen die inspirerend zijn voor je beleid en documenten waarin je je beleid verankert en zichtbaar maakt.

- Allereerst heb je de regelgeving (decreet, uitvoeringsbesluiten, …), jouw artistiek-pedagogisch project (APP), het referentiekader onderwijskwaliteit (het OK),… Dat zijn de grote uitgangspunten van jouw academie. Dit alles wordt verankerd in reglementen (academiereglement, arbeidsreglement, retributiereglement, toetsingskader ALC…).

- Er zijn heel wat al dan niet verplichte visiedocumenten (professionaliseringsplan, visie op zorg) en afsprakenkaders (afsprakenkader deconnectie, schoolwerkplan, overeenkomst ALC,…). Hierin vertaal je je beleid naar de dagelijkse werking.

- Het werkdocument waarin je acties uitschrijft waaraan je op korte, middellange en lange termijn wil werken, wordt meestal het beleidsplan genoemd. Je omschrijft ook de verwachte uitkomst en hoe je zal toetsen of deze acties gerealiseerd en gelukt zijn. Deze term is echter verwarrend omdat die doet denken aan het verplichte beleidsplan zoals opgenomen in art. 33, §4, eerste lid van het decreet rechtspositie personeelsleden gesubsidieerd onderwijs (zie verder).

- Het werkdocument met (kwaliteits-)acties kunnen we beter een kwaliteitsactieplan noemen. Dit document is een dynamische en centrale schakel in je kwaliteitszorg. Het zorgt voor de samenhang van je acties over alle beleidsdomeinen heen. Je capteert mogelijke acties door je partners te raadplegen, je gebruikt beschikbare data doelmatig, je gaat op zoek naar opportuniteiten. En al deze acties leg je vast.

- Waar situeert zich dan het verplichte beleidsplan? Dat beleidsplan situeert zich nog tussen het APP, het OK, het decreet en het kwaliteitsactieplan. Het beschrijft de grote en brede beleidsmatige acties (strategische en operationele doelstellingen) waar je specifiek op wil inzetten vanuit je APP, de (wijzigende) regelgeving, het OK-kader, … 

Het beleidsplan

Waarom een beleidsplan?

Een beleidsplan is een verplichting vanuit het decreet rechtspositie voor personeelsleden van het gesubsidieerd onderwijs: ​‘Het schoolbestuur bepaalt na vakbondsonderhandelingen op basis van het beleidsplan welke vacante betrekkingen ze al dan niet vacant verklaart.’

De tekst in de memorie van toelichting die bepaalt dat alle uren vacant moeten worden verklaard als er geen beleidsplan is, moet worden gelezen als een overgangsmaatregel.

Wat is een beleidsplan?

Het beleidsplan bevat een concrete opsomming van de strategische en operationele doelstellingen waar jouw academie de komende jaren aan wil werken. Aan deze doelstellingen koppel je dan acties die je verder uitwerkt in je kwaliteitsactieplan. Zeker doelstellingen die financiële middelen vergen, kan je best opnemen in je beleidsplan. 

Zie het beleidsplan niet alleen als een extra ​‘verplicht document’, maar gebruik het vooral als een nuttig instrument om in samenspraak met je schoolbestuur beleidsmatige speerpunten te formuleren. Het beleidsplan wordt immers door de gemeenteraad goedgekeurd na vakbondsonderhandeling. Een vakbondsakkoord is echter niet nodig. Ga dus in gesprek met je schoolbestuur om af te spreken welke speerpunten van je beleid je zichtbaar wil maken.

Deze oefening opent ook al de weg naar de besprekingen die over het meerjarenplan van de volgende legislatuur (2025−2030, dit meerjarenplan geldt dan voor de periode 2026-2031). De speerpunten van het meerjarenplan kan je gebruiken in je beleidsplan en omgekeerd.
Als je wil kan je ook al je beleidsdoelstellingen formuleren voor de komende zes jaar en deze volledig integreren in het meerjarenplan. Dan heb je geen afzonderlijk beleidsplan nodig.

Zodra je een beleidsplan hebt, doe je regelmatig een update. Wat is gerealiseerd? Wat is in uitvoering? Eventueel formuleer je nieuwe doelen. Het is aan te raden om een jaarlijkse update en rapportering aan de gemeenteraad te doen. Het moment in het jaar is vrij te kiezen, maar je kan bv. kijken naar de periode van de begrotingswijzigingen. Bespreek ook met je schoolbestuur of je het beleidsplan in schooljaren opmaakt of in kalenderjaren.

Wat is een beleidsplan niet?

Het beleidsplan wordt gevraagd in het kader van de personeelsregelgeving, maar het moet geen doelstellingen over personeel en de vacantverklaring an sich bevatten. Het is op basis van (acties uit) het beleidsplan dat je uren al dan niet vacant verklaart. Criteria voor het al dan niet vacantverklaren moet je dus niet opnemen in het beleidsplan.

Werkte je criteria uit voor het vacantverklaren? Dan kan je deze opnemen als visietekst. Denk eraan dat over vastgelegde criteria onderhandeld moet worden en dat ze goedgekeurd moeten zijn door je schoolbestuur. 

Ook de criteria over voorrang voor vaste benoeming als meerdere kandidaten volgens de onderwijsregelgeving op gelijke voet staan, komen niet in dit beleidsplan. Die vragen een afzonderlijke beslissing van het college van burgemeester en schepenen na vakbondsonderhandeling.

Hoe kom je tot een beleidsplan?

Hoe kom je tot doelstellingen en hoe formuleer je deze?

Een goed startpunt is je artistiek-pedagogisch project of APP. Dat is sowieso al goedgekeurd door je schoolbestuur.

Vanuit je APP kijk je naar de speerpunten en formuleer je strategische doelstellingen voor de punten waarop je eerst wil inzetten. 

Je kan ook naar het meerjarenplan van de gemeente kijken en hierop je doelstellingen afstemmen.

Gebruik ook elementen uit (gewijzigde) regelgeving, of accenten die je wil leggen vanuit het OK-kader of werkpunten uit doorlichtingen. Houd rekening met de noden van het socio-culturele weefsel waarvan jouw academie een onderdeel is. Zaken die gecapteerd worden via het verplichte inspraakbeleid over de afstemming van het opleidingsaanbod en de werking van de academie op de lokale culturele omgeving, in het bijzonder de amateurkunsten, (bv academieraad) kunnen eveneens aanknopingspunten zijn.

Heb je al een kwaliteitsactieplan? Dan kan je ook van hieruit vertrekken om doelstellingen mee te nemen in je beleidsplan.

Het is belangrijk om te prioriteren. Start dus met enkele doelen. Laat je niet verleiden om alle speerpunten tegelijk aan te pakken! Hou ze bij de start concreet en breed, en vermeld of ze uit het bestaande budget komen, of juist nieuw budget nodig hebben. Later kan je beleidsplan groeien. En neem tijd om je acties te evalueren!

Welke doelstellingen neem je op in je beleidsplan?

Dat hangt van vele factoren af. Door in gesprek te gaan met je schoolbestuur zal je snel voelen welke speerpunten je kan formuleren, en welke speerpunten misschien gevoeliger liggen, of welke je juist onder de aandacht moet brengen. Denk bij het formuleren van de speerpunten ook aan de financiële impact: passen ze binnen de voorziene budgetten of is er nieuw budget nodig (en dus mogelijk een aanpassing van het meerjarenplan)?

Enkele mogelijke thema’s

• Communicatie binnen de academie onderzoeken en optimaliseren.
• Participatief beleid verhogen door het onderzoeken van de mogelijkheden en samenstelling van een academieraad.
• De leerdoelen van het leerplan uitwerken en deze expliciteren naar de leerlingen.
• De personeelsformatie onderzoeken en vormgeven in functie van de kwaliteit van het onderwijs, de onderwijstijd van de leerling en het beleidsvoerend vermogen in de academie.
• Aanbod van de academie relevant en up-to-date houden.
• Samenwerking met het socio-culturele weefsel in de gemeente onderzoeken en de positie van de academie hierin bekijken.
• Het financieel beleid binnen de academie onderzoeken en optimaliseren. 
• Het beleid rond bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne vormgeven en integreren in het actieplan van de gemeente.
• Optimalisatie van organisatie met als doel meer vakcoördinatoren.
• Innovatief denken en inspelen op hedendaagse tendensen.
• Sterkhouder zijn in het bewaren van traditie.
• Lessen geven in een fysiek veilige omgeving, inzetten op bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne (BHV).
• Inspelen op diversiteit.
• Inzetten op samenwerkingsverbanden.
• Inzetten op persoonlijkheidsontwikkeling van je leerlingen.
• Leerlingenbegeleiding in kaart brengen, optimaliseren, uitvoeren en evalueren.
• Onderzoek naar het omgaan met niet-Nederlandstalige leerlingen of niet-Nederlandstalige ouders (in kaart brengen, bevragen en uitwerken van concrete acties).
• Optimaliseren professionaliseringsbeleid (bevraging noden, doorgeven relevant aanbod en in kaart brengen van opgedane expertise).
• Oriëntering van de lerende (bv. aanbod academie en/​of optie-instrument-keuze): zichtbaarheid van aanbod onderzoeken, acties tot zichtbaarheid en keuzes formuleren, acties monitoren.
• Inhoudelijke (verticale en horizontale) samenhang in kaart brengen en expliciteren (bv. inhoud/​visie op kortlopende opleiding specialisatie).
• …

Verder uitwerken

Wil je een stap verder gaan, dan kan je aan deze doelen ook een tijdslijn koppelen. 

Na één jaar kan je de stand van zaken rond de doelen evalueren en rapporteren aan de gemeenteraad.

Tips

• Werk participatief bij het formuleren van de doelstellingen en acties. Betrek je personeelsteam en/​of je academieraad. Zij hebben misschien doelstellingen of acties die relevant kunnen zijn om mee te nemen in het beleid.
• Bekijk of je de acties opneemt in je beleidsplan of je kwaliteitsactieplan.
• Gebruik ook andere bronnen zoals verslagen van doorlichtingen, analyse van data, bevragingen, omgevingsanalyse, …

En de vacantverklaring?

Het college van burgemeester en schepenen beslist jaarlijks om de vacante betrekkingen al dan niet vacant te verklaren. Dit gebeurt na vakbondsonderhandeling. Geeft geen enkele vakbond een akkoord, dan moeten sowieso de betrekkingen vacant worden verklaard die de voorgaande drie schooljaren ook al vacant waren. 

Wanneer je beslist om niet 100% vacant te verklaren, zal je naar het beleidsplan moeten verwijzen om je beslissing om niet alle uren vacant te verklaren, te motiveren. (Art. 33, §4, eerste lid DRP)

Dit kan bv. het geval zijn om nieuw aanbod een kans te geven, of om de optimalisatie van het aanbod door te voeren, of om aanbod af te bouwen om infrastructurele redenen, of juist om in te spelen op gedetecteerde noden, … 

Sowieso kan het beleidsplan geen enkele impact hebben op de verplichte vacantverklaring in eindeloopbaanstelsels en een reeks specifieke verlofstelsels die een leraar of begeleider voor een volledig schooljaar opneemt.

Je kan ook beslissen om 100% vacant te verklaren om als werkgever aantrekkelijk te zijn voor je personeelsleden, van wie je de competenties breed wil kunnen inzetten en om toewijzingen door de Vlaamse reaffectatiecommissie te voorkomen.

Het gemeenteraadsbesluit

Bijlage bij gemeenteraadsbesluit

Het is aangewezen om je beleidsplan op te maken in een afzonderlijk document en niet als artikels in een gemeenteraadsbesluit. In deze bijlage kan je dan over de jaren heen werken, updates meegeven, gerealiseerde doelen aanduiden, …

Bespreek ook de opmaak van dit besluit met je schoolbestuur. De vormvereisten kunnen lokaal heel sterk verschillen.

Het is bovendien heel belangrijk dat in het gemeenteraadsbesluit zichtbaar is dat het deeltijds kunstonderwijs decretaal geregeld onderwijs is, met decretale doelstellingen, een lokaal artistiek-pedagogisch project en een kwaliteitskader. Vervolgens schuif je in het beleidsplan (prioritaire) doelstellingen naar voor.