Naar vernieuwde eindtermen secundair onderwijs: waar staan we?

Ontwikkelcommissies meestal in consensus over nieuwe eindtermen

Hoewel de besluitvorming moeizamer verloopt dan voorzien, konden we de voorbije maanden inhoudelijk resultaten boeken. We kunnen terugvallen op een stabiel proces dat de voorbije maanden is doorlopen door de verschillende ontwikkelcommissies. We werkten volgens een systematiek die uitgeschreven stond in de conceptnota van de minister en die geoperationaliseerd werd door de overkoepelende commissie. Dat liet de ontwikkelcommissies toe om bij de ontwikkeling consequent te werk te gaan.
Elke ontwikkelcommissie vertrok vanuit hetzelfde kader om tot sobere, realistische en haalbare minimumdoelen te komen. Hier is behoorlijk wat tijd en energie in geïnvesteerd, in de overtuiging dat een solide en coherente basis de kwaliteit van het proces ten goede komt. Dit blijkt ook zo te zijn: de grote meerderheid van de ontwikkelcommissies leverde in consensus een voorstel van nieuwe eindtermen af. Dat is een puike prestatie want het betekent dat we erin slaagden om het belang van de leerling, het fragiele leerproces waar wij verantwoordelijk voor zijn, voorop te stellen.
In enkele gevallen was er geen consensus; deze cases gingen naar de overkoepelende commissie die ofwel de knoop heeft doorgehakt, ofwel nieuwe vragen of suggesties heeft teruggekoppeld naar de betreffende ontwikkelcommissie.

Praktijkcommissie op dezelfde golflengte

De overkoepelende commissie ging in gesprek met de voorzitters van de praktijkcommissie, waarin hun aanbevelingen van vorig schooljaar werden afgetoetst. Ondertussen konden de leden van de praktijkcommissie ook de voorstellen van nieuwe minimumdoelen bekijken. Zij bespraken hun bevindingen met de overkoepelende commissie en bezorgden dit ook aan het kabinet. We stellen vast dat we op dezelfde lijn zitten.

Aftoetsen met hoger onderwijs

Ook de vertegenwoordigers van het hoger onderwijs werden uitgenodigd op de overkoepelende commissie. Met hen werden de doorstroomprofielen hoger onderwijs overlopen en de onderliggende wetenschapsdomeinen per studierichting die hiertoe leiden. De doorstroomprofielen van de richtingen in D- en D/A-finaliteit zijn immers een rechtstreeks vervolg van de onderwijsloopbaan in het secundair onderwijs. Hierbij werd de redenering gevolgd om de leerlingen een zo goed mogelijke startpositie te geven bij de aanvang van het hoger onderwijs. Een oefening die niet evident was, want we willen de studierichtingen niet te veel overladen i.f.v. haalbaarheid. Anderzijds willen we onze leerlingen goede kansen tot doorstroom bieden. Bij het overlopen van de onderliggende wetenschapsdomeinen in de studierichtingen kwam er zinvolle feedback van het hoger onderwijs over de nieuwe accenten die zij leggen, o.a. door internationale tendensen.

Waardevolle inzet van leraren en experten

Van oktober tot februari werkten we aan dit proces. De onderwijsverstrekkers werken al weken in de verschillende ontwikkelcommissies. We zijn de vele leraren secundair onderwijs en andere experten dankbaar voor de tijd die ze hierin hebben geïnvesteerd. We staan nu op het punt dat de minimumdoelen basisvorming zo goed als afgewerkt zijn, de ontwikkeling van de specifieke eindtermen loopt ten einde.

Nood aan informatie

Het moeilijke aspect waar we tegen aanlopen, is het feit dat er weinig informatie kan worden gedeeld op dit moment. De onderwijsverstrekkers mogen de nieuwe eindtermen niet delen zolang ze niet gevalideerd zijn, maar moeten wel vooruit en publiceren dus wel de hieraan gerelateerde instrumenten zoals bv. lessentabellen. Dit is communicatie van het topje van de ijsberg; zonder inzicht in wat onder de oppervlakte zit, kan dit niet correct geïnterpreteerd worden, laat staan dat je er als school mee aan de slag kunt gaan. We hebben nood aan alle puzzelstukjes om het geheel te kunnen zien. De eindtermen moeten in samenhang gelezen worden; de scholen mogen volgens de regelgeving zelf de minimumdoelen koppelen aan vakken. Deze mooie opportuniteit voor de scholen dreigt nu wat ondergesneeuwd te raken door de wachttijd waarin we ons bevinden.

Finale stappen

Momenteel loopt er overleg met de valideringscommissie en met het kabinet over de finale stappen van de validering. Deze gesprekken gaan met name over de inhoudelijke afbakening. Het is een zoektocht naar een formulering die leidt tot gelijkwaardige evaluatie in combinatie met ruimte voor het eigen pedagogisch project en ruimte voor autonomie van de leerkracht. Gezien het belang van dit principe kan hier niet licht over gegaan worden. Het gaat immers over het leerproces van onze leerlingen.

We hebben er vertrouwen in dat het harde werk van de voorbije maanden zijn vruchten zal afwerpen. OVSG blijft aandringen op een snelle, veilige landing om de scholen zo snel mogelijk van alle info te kunnen voorzien zodat zij het volgende schooljaar kunnen voorbereiden.