Helft scholen zoekt nog minstens één leerkracht
Op minder dan een week voor de start van het schooljaar is maar liefst 48% van de scholen nog op zoek naar minstens één leerkracht. Dat blijkt uit een bevraging van de Onderwijsvereniging van Steden en Gemeenten (OVSG) bij 383 directies. Vorig jaar ging het nog om één op de vier directies.
Alarmerend is dat wie dan wel voor de klas komt te staan, steeds vaker niet het vereiste diploma heeft, of na korte tijd alweer afhaakt. “Leraren en directies zitten op hun tandvlees. Een langetermijnplan om het beroep aantrekkelijker te maken, moet een prioriteit zijn voor de nieuwe Vlaamse regering,” besluit Walentina Cools, algemeen directeur van OVSG.
In een op drie lagere scholen vorig schooljaar had niet elke klas een leraar met een diploma lager onderwijs. In een op de vijf kleuterscholen had niet elke leraar een bachelor kleuteronderwijs. Van alle zij-instromers die vorig jaar gestart zijn, keert een op drie niet terug in september.
Kwaliteit staat of valt met leerkracht
“Zonder gediplomeerde leerkrachten geen onderwijskwaliteit,” vat Walentina Cools samen. “Ook voor een directeur heeft de dag maar 24 uur. Alle energie die gaat naar het lerarentekort, kan niet worden benut voor het onderwijskundig beleid. We horen verhalen van schoolteams die vroeger hun cursussen zelf ontwikkelden, maar door het grote verloop bij het lerarenkorps noodgedwongen een beroep moeten doen op methodes en invulboeken. Om onderwijskwaliteit waar te maken, hebben scholen nood aan een voltallig en goed opgeleid team en aan rust en vertrouwen. Extra regels helpen niet.”
“Ook de zorg voor leerlingen komt onder druk te staan, want 12% van de zorguren wordt niet ingevuld en leerlingenbegeleiders die er wel zijn, moeten voor de klas gaan staan. Veel directies wijzen ook op het belang van aanvangsbegeleiding maar ook dat kost tijd. Getalenteerde starters en zij-instromers vallen vandaag te vaak uit. Dit in combinatie met ziekte- en zwangerschapsverloven zorgt ervoor dat directies een schooljaar lang op zoek moeten naar nieuwe leerkrachten.”
Creatieve oplossingen
Een meerderheid van 54% geeft aan dat het lerarentekort in hun school even groot (33%) of groter (21%) is dan vorig jaar. Slechts 19% stelt dat het lerarentekort kleiner is geworden en 26% stelt dat er in hun school geen tekort is. Ongeveer een op vijf schooldirecteuren moet na de zomer opnieuw op zoek nadat een kandidaat die was aangenomen, toch niet komt. Velen verwachten dat dit aantal deze week nog zal toenemen.
Om toch voor elke klas een leerkracht te hebben, wordt een ruim gamma aan creatieve oplossingen gebruikt.
- In vier op de tien scholen sprongen andere leerkrachten in of gaven leraren extra lesuren.
- In zes op de tien scholen gaf de leerlingenbegeleider of zorgcoördinator les.
- In vier op de tien scholen werden klassen samengevoegd.
- In zeven op de tien scholen gingen leerlingen naar de studie of naar huis.
De bevraging liep van maandag 19 augustus tot en met maandag 26 augustus en werd ingevuld door 383 directies uit het stedelijk en gemeentelijk onderwijs. De overgrote meerderheid is directie van een basisschool (336). Andere respondenten behoren tot secundair onderwijs (29), buitengewoon secundair onderwijs (8) en buitengewoon basisonderwijs (10).