ChatGPT in het onderwijs, vloek of zegen?
ChatGPT, een digitale tool waar de gebruiker mee chat en vragen van allerlei aard stelt, is volop in de actualiteit. Er kwamen berichten over de mogelijke ‘gevaren’ voor het leren van leerlingen in het onderwijs. Zo zouden leerlingen geen eigen schrijfopdrachten meer creëren, oplossingen opvragen voor complexe problemen en het nut niet langer inzien van het vergroten van kennis. Wat is het advies van OVSG?
‘Wat is ChatGPT?’, is de vraag die werd gesteld aan de chat zelf. Dit is het antwoord:
‘Ik ben een taalmodel getraind door OpenAI. Dit betekent dat ik in staat ben om te communiceren met mensen door tekst te genereren die zo menselijk mogelijk lijkt. Ik kan worden gebruikt voor verschillende doeleinden, zoals het beantwoorden van vragen of het genereren van tekst. Mijn kennis is beperkt tot een bepaalde datum, dus ik kan niet altijd de meest recente informatie geven.’
ChatGPT benoemt verschillende voordelen voor het gebruik de klaswerking zoals: feedback geven aan leerlingen, taken verbeteren, leerlingen met specifieke onderwijsleerbehoeften ondersteunen, lesstof verrijken …
OVSG ziet leerkansen door het gebruik van ChatGPT als hulpmiddel:
- het sluit aan bij de digitale wereld van de leerlingen;
- het biedt kansen om (taal)vaardigheden te oefenen;
- het creëert mogelijkheden om te werken aan digitale geletterdheid, meer specifiek aan IT-vaardigheden en mediawijsheid (kritisch leren omgaan met informatie);
- het creëert kansengelijkheid doordat leerlingen ermee kunnen werken in de klas.
Digitale middelen zijn een realiteit in de dagelijkse werking; ze vormen een wezenlijk onderdeel van de wereld van de leerlingen. Ermee leren omgaan op een kwaliteitsvolle, systematische, efficiënte en effectieve manier is een aan te leren competentie die wordt opgenomen in het onderwijsaanbod. Leerlingen leren informatie opzoeken, vinden, verwerken en delen met elkaar. Hier wordt mediawijsheid ontwikkeld doordat kennis, vaardigheden en attitudes om bewust, kritisch en actief om te gaan met digitale media worden gestimuleerd. De leraar speelt een cruciale rol om deze competenties aan te leren bij de leerlingen. ChatGPT is een middel om dit aan te leren.
De leerlingen oefenen (taal-)vaardigheden door het gebruik ChatGPT en andere digitale middelen. Ze leren vragen zo te formuleren dat ze antwoorden genereren op de informatie waar ze naar op zoek zijn, lezen teksten in verschillende talen, volgen redeneringen op complexe vragen, verrijken en verdiepen kennis over breed maatschappelijke onderwerpen, brengen verslag uit aan medeleerlingen en kunnen naar aanleiding hiervan discussies en dialogen voeren. Dit zijn een aantal voorbeelden van de manier waarop leerlingen in de klas onder begeleiding van de leraar aan de slag kunnen met ChatGPT.
OVSG adviseert om digitale middelen, zoals ChatGPT, te benutten tijdens de lessen. Het dient zeker ook opgenomen te worden in het strategisch/onderwijskundig beleid van een school. Leerlingen worden aangeleerd op welke manier zij kritisch met deze middelen omgaan. Dit wordt geïntegreerd in verschillende vakken. Het biedt rijke kansen tot interactie en kennisdeling. De leerlingen oefenen er (taal-)vaardigheden mee. De leraar leert hoe de leerling met digitale middelen werkt en volgt het proces op. De leraar heeft gesprekken met leerlingen over de manier waarop er wordt geleerd via digitale middelen. In het kader van kansengelijkheid ziet OVSG een meerwaarde omdat alle leerlingen er in een veilige omgeving mee leren werken. Niet elke leerling beschikt immers thuis over de infrastructuur en de veilige oefenruimte. De school creëert hierbij kansen.
ChatGPT is in volle ontwikkeling, de tool is niet afgewerkt. Tot nu toe is het gratis toegankelijk en probeert open AI de mogelijkheden uit bij het brede publiek. Vervolgens wordt het geoptimaliseerd en kan het een betalend aanbod worden. Dat is nog even afwachten.